خواندنی ها با برترین ها

در این شماره از خواندنی ها با کتاب جدیدی درباره ی آلفرد هیچکاک، زندگی نامه ای متفاوتی از حضرت عیسی، نمایش نامه ای درباره ی جنگ امریکا با عراق و... آشنا شوید.

غیور (زندگی و زمانه ی عیسای ناصری)

• رضا اصلان
• ترجمه ی فاطمه صادقی
• نشر نگاه معاصر
• چاپ اول: 94

غیور زندگی و زمانه ی عیسای ناصری کتابی با نثری خارق العاده و موضوعی سخت جذاب و گیرا ست. این کتاب در سال 2014 از زمره ی پر فروش ترین کتاب ها در دنیای انگلیسی زبان بود.

برشی از کتاب غیور

همین که ما اصلاً خبری درباره  ی مردی می دانیم که عیسای ناصری خوانده می شود، خودش معجزه است. تصویر موعظه گر دوره گردی که از این روستا به آن روستا می رفت و پایان جهان را جار می زد، و گروهی ژنده پوش در پی اش لخ لخ کنان روان بودند، در زمانه ی عیسی، صحنه ای آشنا بود. چنان آشنا که در واقع بین نخبگان رمی مایه مضحکه شده بود.

سلسوس فیلسوف یونانی در عبارتی مسخره آمیز درباره ی چنین آدمی، مرد مقدس یهودی ای را تصور می مند که حومه ی جلیله را در می نوردد و بی آن که کسی را مخاطب قرار دهد، جار می زند: من خدایم، من خدمتگزار خداوندم. من روح القدسم. من می آیم، زیرا جهان در ورطه ی نابودی است. به زودی می بینید که به حول و قوه ی الهی خواهم آمد.

هیچکاکی که نمی شناسید (آلفرد هیچکاک از خلال مقالات، گفتارها و مصاحبه هایش)

• سیدنی گاتلیب
• ترجمه ی رحیم قاسمیان
• انتشارات هرمس
• چاپ اول: 94

آلفرد هیچکاک در کار فیلمسازی به نحو غیر متعارفی پر کار بود. او در عین حال شخصیتی داشت که به سرعت شناخته می شد و محبوبیت و نفوذ او هیچ نشانه ای از زوال را نشان نمی دهد. اما جنبه ای از فعالیت های او هم هست که مغفول مانده و ارزش آن شناخته نشده است و آن هم نوشته های اوست.

هیچکاک در تمام طول عمر خود آدمی زبان ¬باز، بذله گو و به یک معنا بسیار فرهیخته بود. او بارها تآکید کرده بود که سینما باید بیشتربر تصویر تأکید کند تا کلام، و مشهورترین شیوه ی امضای پای آثارش هم از طریق حضور بسیار کوتاه (و بدون کلام) او در فیلم هایش و در کاریکاتورهایی که به خوبی معرف او هستند. اما هیچکاک در اوقات دیگر عمیقاً اهل حرف و بحث بود و کلام مکتوب و شفاهی را به خوبی به کار گرفت و از آن لذت می برد...

اما این کتاب حرفاً، یا حتی عمدتاً، برای محققان و منتقدان نوشته نشده است. هیچکاک فیلمسازی غیر متعارف بود، اما همواره خود را هنرمندی می دانست که برای آنچه خود «تماشاگری عادی» می خواند، فیلم می سازد.

بنابراین هم تماشاگرانی که از سر تفنن به تماشای فیلمی می روند و هم مخاطبان جدی تر هنر سینما درخواهند یافت که هیچکاک در این مطالب، نکته های جالبی از پشت صحنه ی فیلم سازی، حرف های جالب و بامزه ای در مورد فیلم ها، خاطرات گذشته با هدف روشنگری و سرانجام تفکر عمیق و همه جانبه در مورد درک و دریافت فیلم و تاریخ سینما به طور کلی و فیلم های خود او به طور خاص، یعنی همه ی آن پنجاه و سه برش غیر قابل مقایسه عرضه می دارد که خود او اصرار داشت آن ها را نه برشی از زندگی بلکه برشی از کیک بخواند.

اتفاق می افتد (نمایش نامه)

• دیوید هئر
• ترجمه ی حسن کامشاد
• نشر روزبهان
• چاپ اول: بهار 94

اتفاق می افتد یک نمایش نامه ی تاریخی است و بر تاریخ متأخر تمرکز دارد. صحت رویدادهای آن به تآیید منابع گوناگون خصوصی و دولتی رسیده است. آن چه رخ داد رخ داد. هیچ روایت نادرستی، دانسته در آن راه نیافته است. صحنه های سخنرانی کلمه به کلمه عین گفته های اشخاص است. آن جا که درها پشت سران جهان و مشاورانش بسته می شود، من از نیروی تخیلم بهره گرفته ام.

این البته یک نمایش نامه است، نه نوعی مستند؛ و امیدوارم محرکه ی آن، نه فقط شخصیت ها و خود داستان بلکه به همان اندازه ی موضوعات آن باشد. وظیفه دارم  از همه کسانی- برخی خود در کانون این حوادث اند و دیگران در حاشیه- سپاسگزاری کنم که آن همه از وقت و دانش خود را با گشاده دستی در اختیار من گذاشتند و به فهم و شناختم یاری رساندند.
«اتفاق می افتد... و آشفته و درهم برهم است، آزادی درهم برهم است، و مردمان آزاد آزادند تا خطا کنند و مرتکب جرم شوند و کارهای بد بکنند.»

این پاسخ مشهور دانلد رامسفلد، وزیر دفاع امریکا، در نشست مطبوعاتی اش در 11 آوریل 2001، درباره ی غارت و تاراج بغداد بود و عنوان نمایش نامه ای شده است درباره ی جریانات  فوق العاده ای که منجر به حمله به عراق شد.

خوراک و تاریخ

• تام ستندیج
• ترجمه ی محسن مینوخرد
• نشر چشمه
• چاپ اول: 94

خوراک پس از آن که شالوده ای شده که تمدن توانست بر آن استوار شود، به سان ابزاری در سازماندهی اجتماعی، به شکل گیری و پا گرفتن جامعه های پیچیده یاری رساند. ساختارهای سیاسی و اقتصادی و دینی جامعه ی کهن، از شکارگران- گردآوران نخستین تمدن ها، بر پایه ی سیستم های تولید و توزیع خوراک بنا شدند. تولید مازاد خوراک کشت شده و پیشرفت در نگه داری خوراک و ایجاد آبیاری تمرکز سیاسی را در پی داشتند؛ مراسم باروری کشاورزی رفته رفته شکل دین حکومتی به خود گرفتند.

خوراک وسیله ی کارمزد و مالیات شد؛ جشن ها از آن پس برای سرافراختن و جایگاه نمایی برپا می شدند؛ خوراک پخشیدن به این و آن وسیله ای شد برای به رخ کشیدن و تقویت ساختارهای قدرت در سرتاسر جهان کهن دیری پیش از ابداع پول، خوراک ثروت بود و کنترل خوراک قدرت.

نظر به درد دیگران

• سوزان سونتاگ
• ترجمه ی احسان کیانی خواه
• نشر گمان
• چاپ اول: 94

«به نظاره نشستن فجایعی که در کشوری دیگر در حال وقوعند از جمله ناب ترین تجربه های دوران مدرن است. پیشکشی که بیش از یک قرن و نیم کار گردشگران حرفه ای و تخصصی که ملقب به خبرنگارند به ما ارزانی داشتند و دائماً هم به مقدار آن افزوده می شود. حالا دیگر جنگ ها صوت و تصویر اتاق نشیمن ما هستند. اطلاعات مربوط به رویدادهای سراسر دنیا، که به آن «اخبار» می گویند. صحنه های درگیری و خشونت را به تصویر می کشند- شعار مقدس روزنامه های جنجالی و برنامه های خبری بیست و چهار ساعته این است: «از خون بگو تا چون کنند»- که بیننده در واکنش به تماشای این نگون بختی ها یا دل می سوزاند، یا خونش به جوش می آید، یا به هیجان می آید، یا تأیید می کند.»

سانتاگ بیست و پنج سال بعد از این کتاب کلاسیکش درباره ی عکاسی به موضوع بازنمایی تصویری جنگ و خشونت در فرهنگ معاصر باز می گردد و ما را به تأملی عمیق تر درباره ی تأثیر و معنای این تصاویر در دنیای امروز فرا می خواند.